Het verhaal van Sunshine girl

The loving father figure De vrijgezel Eemke van der Veen was zeer goed bevriend met het echtpaar Jan Minnes en Hillie Minnes-Stutvoet, die met hun dochter Anje (geboren in 1928) in Groningen in de Rabenhauptstraat woonden. Het huwelijk van Jan en Hillie ging bergafwaarts, zeker toen zij in de oorlog elk een andere kant kozen: Jan collaboreerde met de Duitsers, Hillie ging verzetswerk doen, net als Eemke. Eemke en Hillie raakten steeds meer aan elkaar verknocht, zozeer dat zij zich voornamen na de oorlog samen verder door het leven te gaan. Jan Minnes had weinig belangstelling voor zijn dochter Anje; hij had liever een zoon gehad. Eemke daarentegen was dol op Anje. Hij noemde haar ‘Sunshine girl’ en verwende haar met aandacht en cadeaus. Haar eerste fiets kreeg zij van hem en ook een wit hondje, waar zij zeer aan verknocht raakte. Anje noemt Eemke in het boek ‘the loving father figure’.

‘Oom Henk’

In de oorlog nam Eemke de schuilnaam Hans Westerkamp aan. Voor Anje was hij ‘Oom Henk’. Hij raakte al vroeg in de oorlog betrokken bij het verzet, net als Hillie. Eemke zorgde voor vervalste papieren, Hillie voor de bezorging op de juiste adressen. Als gemeenteambtenaar kon Eemke de papieren zelf ondertekenen. Ook kon hij verzetsmensen informatie verstrekken over het bevolkingsregister van Haren, hetgeen in 1943 resulteerde in een geslaagde overval. De administratie van het gemeentehuis in Haren werd een chaos, waardoor de Duitsers niet konden beschikken over de namen van jonge mannen die in Duitsland moesten werken. Verscheidene Joodse mensen, waaronder kleine kinderen, werden door Eemke en Hillie naar onderduikadressen geholpen. Ook Anje hielp daarbij, bijvoorbeeld door de donkere haren van de Joodse kinderen te bleken en met koeriersdiensten. Enkele malen hielp Eemke Canadese vliegeniers in veiligheid te brengen en ook was hij betrokken bij wapensmokkel. Dat er soms geweld nodig was, vond hij erg moeilijk: Eemke was in wezen een zachtaardige pacifist.

Het Scholtenhuis

Jan Minnes, de vader van Anje, heeft – in ruil voor geld – zijn vrouw Hillie en huisvriend Eemke verraden. Eemke werd op 3 mei 1944 gearresteerd; Hillie en Anje werden begin juli opgepakt. Anje werd enige tijd later vrijgelaten. Eemke en Hillie hebben beiden enige tijd moeten doorbrengen in het Scholtenhuis, ‘the house of blood and tears’. Daarna werden zij naar strafkampen gestuurd. Eemke werd in kamp Vught gefusilleerd; Hillie overleed in kamp Ravensbrück. De zestienjarige Anje moest zien te leven zonder haar geliefde moeder en ‘oom Henk’ en met de wetenschap dat haar vader mede verantwoordelijk was voor hun dood.

Nalatenschap Eemke

Uit het testament van Eemke bleek dat Anje zijn enige erfgenaam was. In zijn nalatenschap trof Anje een doosje met de trouwringen die de Joodse Hermann en Janette Wolff (woonden aan de Waterhuizerweg) aan Eemke in bewaring hadden gegeven bij hun deportatie. Het geld en de waardepapieren die Eemke aan Anje naliet, werden door haar vader Jan ingenomen. Anje was nog minderjarig…

Stedenband Haren-Hadera

Anje maakte na de oorlog moeilijke jaren door. Het verlies en het verraad bezorgden haar zware depressies. In 1947 ontmoette zij in Dirk van Tongeren de liefde van haar leven en met hem emigreerde zij in de jaren vijftig naar Canada. De ringen van het echtpaar Wolff gingen mee. In 2010 wisten haar dochters via internet Ernst Wolff in Israël op te sporen, de neef van Hermann en Janette, die als enige van de familie Auschwitz overleefde. Anje heeft hem de ringen teruggebracht. Dankzij de stedenband Haren-Hadera kwam het nieuws over de teruggebrachte trouwringen in Haren terecht. En zo vond Haren Ernst Wolff terug! Bordenproject Maartenscollege Bij het huis aan de Meerweg, waar Eemke van der Veen woonde, werd dit jaar ook het verhaal van Anje van Tongeren verteld. In Canada werd dit op de voet gevolgd. Schrijfster Lenore Eidse over het Bordenproject van het Maartenscollege: "I am so very impressed with the students, and their interest in this project. There are many noteworthy events from that time in history not to celebrate, but to bring to memory and attention of others. They are worthy to be remembered. Not only Eemke, but the Wolff family, and also Anje. Thank them so very much from those of us in Canada. They have done a great thing."